ကိုကိုႀကီး ၈၈-မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္သို႔ ေပးစာ

ဦးလွ၀င္း (မင္းညိဳငယ္-သံတြဲ)

B.A(Hist), H.G.P., R.L.I, C.B.D.S

တြဲဖက္အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးေဟာင္း အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရး ကြန္ဂရက္ (၁၉၉၀)

သို႔

တူေတာ္ေမာင္ကိုကိုႀကီး

၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္

ဦးအေနနဲ႔ ဒီစာကို ေရးရေကာင္းႏိုး၊ မေရးရေကာင္းႏုိး ခ်ီတံုခ်တံု စဥ္းစားခဲ့ၿပီးမွ လူအုပ္စုတစ္စု၊ ရြာတစ္ရြာကို ရပ္တည္ရာမဲ့ေအာင္ ေသဒဏ္ေပးသလို အေျခအေနမ်ဳိး ဆိုက္သြား ႏိုင္တာမို႔ ၀င္ရွင္းမျပရင္ တာ၀န္ မေက် သလို ခံစားရလို႔ ဒီစာကို ေရးလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ငါ့တူအေနနဲ႔ အက်ဥ္းေထာင္က လြတ္လာခါစက မီဒီယာေတြနဲ႔ ေတြ႕တဲ့အခါ လက္လြတ္ စပယ္ မေျဖေသး ဘဲ ျပင္ပနဲ႔ကင္းကြာေနတာၾကာၿပီျဖစ္လို႔ ေလ့လာစရာေတြ ေလ့လာရဦးမယ္လို႔ ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္ေျပာခဲ့ တာေၾကာင့္ ငါ့တူေတြ ရင့္က်က္လာၿပီဆိုၿပီး ေလးစားခ်ီးက်ဴးမိခဲ့ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးသမားလုပ္မဲ့ လူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ သမိုင္း၊ ပထ၀ီ၊ ဒႆနိက၊ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံ တကာရဲ႕ မ်က္ေမွာက္ အေျခအေန စတာေတြကို မသိဘဲ မေလ့လာဘဲ ေရွ႕ဆက္လို႔မရႏိုင္ဘူး ဆိုတာ အမွန္ပဲ မဟုတ္လား။

ဒီေနာက္ပိုင္းမွာ ငါ့တူတို႔ ၈၈-လူငယ္ေတြ တစ္ျပည္လံုးအႏွံ႔သြားၿပီး လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရးအေျခခံနဲ႔ လြတ္လပ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေပၚေပါက္ေရးဆိုၿပီး ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ အလုပ္လုပ္ ေနၾကတာကိုလည္း အားတက္ ဂုဏ္ယူမိ သလို ငါ့တူတို႔ ခလုတ္မထိ ဆူးမၿငိေစဖို႔၊ အသက္ရွည္ရာ အနာမဲ့ေၾကာင္း ဆုေတာင္းမပ်က္ခဲ့တာ အမွန္ပါ။ လူထုကို ပန္းတိုင္မေပ်ာက္ေအာင္ လမ္းျပ ထိန္းသိမ္းတည့္မတ္ေပးေနတာေတြကိုၾကည့္ၿပီး ဒီမိုကေရစီ ဘက္ေတာ္ သား ျပည္သူတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ေက်းဇူးကမၻာပါ။

၈၈-ဆိုတာ ဦးကိုယ္တိုင္ ယံုၾကည္အားကိုးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအရိယာေလးေတြ၊ ျဖဴစင္တယ္၊ ျပတ္သားတယ္၊ ဘက္ မလိုက္ဘဲ အမွန္တရားအတြက္ တည့္တည့္ေျပာတတ္သူေတြလို႔ ႏွလံုးသားမွာ သစၥာဆိုထားခဲ့တာပါ။ ၈၈ ဆို တာကို စကတည္းက ယံုၾကည္လို႔လဲ ဦးရဲ႕ တစ္ဦးတည္း ေသာ သားကို ခြပ္ေဒါင္းသစၥာနဲ႔ တူေမာင္တို႔ လက္ထဲကို ၀ကြက္အပ္ႏွံခဲ့တယ္။

မိုးဒဏ္၊ ေလဒဏ္ ၾကံ့ၾကံ့ခံရင္း သားေပ်ာက္၊ သမီးေပ်ာက္နဲ႔ ၀႐ုန္းသုန္းကား မိသားစုဘ၀ ၿပိဳကြဲ ၿပီး ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါသည္ ဇနီးျဖစ္သူကို အနီးကပ္ျပဳစုေနရလို႔ အေ၀းေရာက္ သားသမီးေတြအတြက္ အလြမ္းေျပေအာင္ တူေတာ္ေမာင္တို႔ လူသိုက္ကိုၾကည့္ရင္း အားေမြးေနရသူပါ။

ဦးကိုယ္တိုင္က အညတရ ႏိုင္ငံေရး ခရီးသည္ဘ၀အစ ၁၉၆၂-ခုႏွစ္၊ သတၲမတန္း ေက်ာင္းသားဘ၀မွာ ပုသိမ္
ဥပစာေကာလိပ္က ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုေန၀င္းစံ၊ မမိမိစံ၊ ကိုလႈိင္ဘြားနဲ႔ အလြတ္ ပညာသင္ေက်ာင္း သိန္းေကာလိပ္က ေခါင္းေဆာင္ ကိုျဖဴတို႔ေနာက္က ကေလးပီပီ ထံုးပံုးနဲ႔ တံျမက္စည္းတံကိုကိုင္ၿပီး၊

““ေက်ာင္း တိုင္းဖြင့္ရမည္၊ ပန္းတိုင္းပြင့္ရမည္””
““ဒို႕ေက်ာင္းသားေသြးနဲ႔ ေရးတဲ့ဥပေဒ ဒို႔အလိုမရွိ”” ဆိုတဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြကို ကတၲရာလမ္း မွာေရးရင္း ပါ၀င္ခဲ့ဖူးသူပါ။

ဦးရဲ႕သားကေလးဟာလည္း ဒီလိုဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာပဲ မင္းတို႔လက္ထဲကို ေရာက္လာခဲ့တာ မဟုတ္ လား။ ဒါေတြကို ေရးျပေနရတာက ဦးေရွ႕ဆက္ေျပာမဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြဟာ မလိမ္၊ မညာ၊ မကြယ္၊ မ၀ွက္ဘဲ ႐ိုးေျဖာင့္တဲ့ခြပ္ေဒါင္းသစၥာနဲ႔ ေျပာေနေၾကာင္း ငါ့တူသိေစခ်င္လို႔ပါ။

၁၉၆၉ ကၽြန္းဆြယ္အေရးအခင္းမွာ အဖမ္းခံရၿပီး ေက်ာင္းပါအထုတ္ခံရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၇၄ အလုပ္သမား အေရးအခင္းနဲ႔ ဦးသန္႔အေရးအခင္းကာလေတြမွာ ကေလး(၃)ေယာက္အေဖ ျဖစ္ေနေပမဲ့ မာန္မေလွ်ာ့စတမ္း ၀င္ကခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းထဲက သမဂၢေနရာေဟာင္းမွာ ဦးသန္႔ရဲ႕ဂူဗိမာန္ကို ေဆာက္ၾကတဲ့အထဲ ဦးလည္း ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ဒီေရလႈိင္းတံပိုးတက္တိုင္း အညတရဘ၀နဲ႔ ၀င္ကခဲ့ဖူးသူ တစ္ေယာက္ပါ။

၈၈-အေရးအခင္းရယ္လို႔ စစခ်င္း ဘုန္းေမာ္ကိစၥအလြန္ မတ္လမွာ ဦးအဖမ္းခံရတယ္။ ဇြန္လမွာ တစ္ေက်ာ့
ျပန္ျဖစ္ၿပီး ေတာင္းဆိုၾကလို႔ ဇူလိုင္လမွာ ဦးတို႔ျပန္လြတ္လာခဲ့တယ္။ ေထာင္ထဲက ပါလာတဲ့ဒဏ္ရာ ေတြ ကို ေဆးကုေနတဲ့ၾကားက ၈ ေလးလံုးဆိုၿပီး ရက္ခ်ိန္းေပး လိုက္ေတာ့ ““ျမန္မာမြတ္စလင္ သပိတ္ေကာ္ မတီ””ကို ၀မ္းအို၀မ္း ဦးေက်ာ္၀င္းေမာင္၊ ဦးထြန္းၾကည္(ကြယ္လြန္)၊ ကိုေဌးလႈိင္(ကြယ္လြန္)တို႔နဲ႔ အတူ ဦးေဆာင္ ဖြဲ႕စည္းၿပီး S.C.S မွာ ပူးေပါင္းပါ၀င္ရင္း ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီး သပိတ္စခန္း မွာ ေန႔ေရာ ညပါ ေတာက္
ေလွ်ာက္ပါ၀င္ခဲ့ သူပါ။ ဒါလည္း အညတရဘ၀နဲ႔ပါပဲ။

အကသ ေက်ာင္းသားေလးေတြျဖစ္တဲ့ မင္းဇင္၊ သက္၀င္းေအာင္၊ ရဲေတဇာ၊ဗထူးေအာင္၊ ေမာင္ဆန္း၊ ေဇယ်ႀကီး (အင္းစိန္)၊ စိုးမိုး၊ ေက်ာ္သူရ စတဲ့ကေလးေတြဟာ ဦးရဲ႕သား ေဇယ်ာ၀င္း ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ဦးရဲ႕အိမ္ကို စားအိမ္၊ ေသာက္အိမ္၊ ဆံုရပ္အျဖစ္ သံုးခဲ့ၾကတယ္။ ၈-ေလးလံုးကို ၿဖိဳခြင္းၿပီးစစ္အာဏာသိမ္းလိုက္ တဲ့ အခါ ေက်ာင္းသားေတြ တပ္ေဖ်ာက္ခဲ့ၾကေပမဲ့ ဒီကေလးေတြကေတာ့ ဦးတို႔ မိသားစုနဲ႔ တစ္သားတည္းရွိေန ဆဲပါ။

ေနာက္ပိုင္းမွာ ဦးရဲ႕သား ေဇယ်ာ၀င္းလည္း ေထာင္ထဲကို ၀င္လိုက္ထြက္လိုက္နဲ႔ ေနာက္ဆံုး အႀကိမ္ မွာ ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ႏွစ္ၾကာသြားခဲ့တယ္။ ဒီအေတာအတြင္း ငါ့တူလည္း ေထာင္ထဲေရာက္ေနတုန္း အျပင္မွာ အေဖ ဆံုးသြားတာကအစ ဦးသိေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၈၈ ရဲ႕ရဲမာန္နဲ႔သတၲိဟာ ဓားေတာင္ကိုေက်ာ္ၿပီး မီး ပင္လယ္ကိုပင္ျဖတ္ရဲတယ္ဆိုတာကို ဦးအေသအခ်ာ ယံုၾကည္ေနတဲ့အတြက္ ငါ့တူတို႔ ဘာကိုပဲလုပ္ လုပ္ ေထာက္ခံၿပီးသားပါ။ ဦးရဲ႕ဒီသေဘာထားကို ငါ့တူတို႔အထဲက ကိုဂ်င္မီနဲ႔ မနီလာသိန္းတို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံ အသိဆံုးပါ။ ဒီေန႔ထိလည္း ၈၈ ကို စိတ္နဲ႔ေတာင္မျပစ္မွားေသးပါဘူး။

ဒါေပမဲ့ ငါ့တူရယ္- ငါ့တူရဲ႕ရခိုင္ခရီးစဥ္က အျပန္ ၾသဂုတ္လ (၅)ရက္ေန႔သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ မွာ ေက်ာက္နီေမာ္ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ငါ့တူရဲ႕႐ိုက္ခ်က္ကေတာ့ ျပင္းလြန္းလွတယ္။ ငါ့တူအေပၚ အမ်ဳိးသားေရး ဆိုတဲ့ မ်က္မွန္စိမ္းကိုတပ္ၿပီး၊ မ်က္ရည္ခံထိုးရင္း အိပ္ေမြ႕ခ်၊ နဖားႀကိဳး ထိုးသြားတဲ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ နာဇီလက္သစ္ ၀ါဒီေတြရဲ႕ အငိုေကာင္းေကာင္းနဲ႔ သ႐ုပ္ေဆာင္မႈေတြၾကားမွာ ငါ့တူရဲ႕ ျဖဴစင္တဲ့ႏွလံုးသားဟာ ညစ္ႏြမ္းခဲ့ရၿပီ။

ငါ့တူတို႔ ရခိုင္ကိုမသြားခင္ ရခိုင္သမိုင္းကို ေလ့လာသင့္တယ္။ ရခိုင္မွာ ရွိခဲ့တဲ့ ဓည၀တီ ေခတ္၊ ေ၀သာလီ
ေခတ္ ႏိုင္ငံေတာ္ေတြဟာ ပုဂံထက္ေတာင္ေရွးက်တယ္။ ဒီေခတ္က ရခိုင္ ျပည္သားေတြဟာ အင္ဒိုအာရိယန္ ဆိုတဲ့ အိႏ္ၵိယႏြယ္ဖြားေတြ၊ မြန္ဂိုလြိဳက္ ဒါမွမဟုတ္ တိဘက္ တိုဘာမင္လို႔ေခၚတဲ့ ဗမာနဲ႔အႏြယ္တူသူေတြ က ေအဒီ ၉ရာစု၊ ၁၀ ရာစုကမွ ရခိုင္ကို၀င္လာၿပီး ေလးၿမိဳ႕ေခတ္၊ ေျမာက္ဦးေခတ္ေတြမွာ မင္းဆက္ေတြ ထူေထာင္ခဲ့ၾကတာ။

ငါ့တူေရာက္ခဲ့တဲ့ ေက်ာက္နီေမာ္၊ ေက်ာက္ထရံရြာေတြက လူေတြဟာ ေ၀သာလီလား၊ ဘဂၤါလီလား ခြဲခြဲျခားျခား နားလည္ဖို႔ေတာ့လိုလိမ့္မယ္။ ငါ့တူနဲ႔ အတူပါတဲ့ သမိုင္းပညာရွင္ဆိုတဲ့လူက လာတုန္းက နည္းနည္းေလး အခု မ်ားလာေတာ့ ပင္လယ္၀င္ေပါက္ ထြက္ေပါက္ကို လံုျခံဳေအာင္ပိတ္ေပါ့၊ ငါးဖမ္းေလွထဲမွာ လူပိုေတြ ပါလားမပါ လား ဘယ္သူသိမွာလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြကို ၾကားရေတာ့ ဦး ရယ္ခ်င္မိတယ္။

ကဲ-ေျပာစရာရွိလာၿပီဆိုေတာ့ ဦးေျပာရေတာ့မယ္။ ေက်ာက္ထရံ၊ ေက်ာက္နီေမာ္စတဲ့ ရြာေတြဟာ ေအဒီ ၇ ရာစု
ေလာက္ကတည္းက ရွိေနတဲ့ရြာေတြဆိုတာ အေထာက္အထား အခိုင္အမာရွိတယ္။ မူလက ေ၀သာလီ ဟိႏၵဴေတြ၊ ဇာတ္မ်ဳိး႐ိုးအရ ငါးဖမ္းတဲ့လူမ်ဳိးေတြ ျဖစ္တယ္။

၇ ရာစု ၈ ရာစုေတြမွာ သေဘၤာပ်က္ အာရဗ္ေတြနဲ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳတာေရာ၊ အိမ္ေထာင္မျပဳဘဲ ယံုၾကည္မႈ ကူးေျပာင္းတာ ေတြေၾကာင့္ေရာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြျဖစ္လာၾကတယ္။ တျဖည္း ျဖည္း လူဦးေရ တိုးပြားလာၾကတယ္။

ငါ့တူတို႔ေရာက္ခဲ့တဲ့ ေက်ာက္ထရံရြာမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၈၀၀ ေလာက္က ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ပလီေခ်(ပလီအေသး) နဲ႔ ႏွစ္ ၇၀၀ ေလာက္က ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ဗလီႀကီးဆိုတာ အထင္အရွားရွိတယ္။ ငါ့တူတို႔ မေရာက္ခဲ့ဘူး ထင္ တယ္။

ေက်ာက္နီေမာ္ဆိုတာ မူလ ေက်ာက္ထရံရြာသားေတြ လာၿပီး ပိုက္စခန္းခ်ရာကေနာက္ပိုင္းမွာ ရြာ အတည္ တက် ျဖစ္လာတာ။ အဲဒီမွာလည္း လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၄၀၀ ေလာက္က ေဆာက္ခဲ့တဲ့ မက်ီးေတာဗလီဆိုတာ ရွိတယ္။ သူတို႔ေျပာတဲ့စကားမွာ အာရဗီ၊ ဟင္ဒီ၊ အူရဒူ၊ ရခိုင္၊ ဘဂၤါလီ၊ အဂၤလိပ္ စတဲ့ဘာသာ စကား ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားေရာေနတာ ေတြ႕ရမယ္။ ဒါက ဘာသာေဗဒဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူ ပညာရွင္ေတြ သုေတသနလုပ္ၿပီးမွ အေျဖထုတ္ႏိုင္မဲ့ ကိစၥပါ။ ကိုယ္နားမလည္တဲ့ ဘာသာစကား တစ္ခုကို ေျပာတိုင္း ဘဂၤါလီစကားပါလို႔ လိုရာဆြဲေျပာလို႔မရဘူး။

လာတုန္းက နည္းနည္းေလး အခုအမ်ားႀကီးျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်တာ ဟာ ေတာ္ေတာ္ ၪာဏ္ပညာ မရွိတဲ့ ေကာက္ခ်က္မ်ိဳးလို႔ ေျပာခ်င္တယ္။ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ေက်ာ္ သက္တမ္းရွိတဲ့ လူတစ္စုမေျပာနဲ႔ လူတစ္ေယာက္ကေတာင္ သားစဥ္ေျမးဆက္ထူေထာင္ရင္ ရြာတစ္ရြာျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ သာမန္ၪာဏ္ နဲ႔ေတြးၾကည့္ရင္ေတာင္ သိႏိုင္တဲ့ကိစၥပါ။

ေနာက္ၿပီး ငါးဖမ္းေလွထဲမွာ လူပိုေတြ ပါလားမပါလား ဘယ္သူသိႏိုင္မွာလဲဆိုတဲ့စကားက အေျခအေနမွန္ ကို မသိဘူးဆိုတာ ၀န္ခံရာေရာက္ေနပါတယ္။ ေက်ာက္နီေမာ္က ပင္လယ္ကို ငါးဖမ္းထြက္မဲ့ စက္ေလွတစ္စီးမွာ ပါတဲ့ လူအားလံုး (၁) ဓာတ္ပံုကိုကပ္ၿပီး ပံုစံျဖည့္ရတယ္ ၿပီးေတာ့ (၂) ရယက (၃) လ-၀-က (ပိတ္ဆို႔ေရး) (၄) စ-ရ-ဖ (၅) ရဲစခန္း (၆) ေရလုပ္ငန္းဦးစီး ဆိုတဲ့ ေထာက္ခံခ်က္ အဆင့္ဆင့္ကို စရိတ္အကုန္ခံရယူၿပီးမွ စက္ေလွ ကိုပါ စစ္ေဆးၿပီး ပင္လယ္ကို ထြက္ခြင့္ရတယ္။

ျပန္ေရာက္ရင္လည္း ကမ္းကိုမကပ္ခင္မွာ သက္ဆုိင္ရာပိတ္ဆို႔ေရးအဖြဲ႕ေတြ က ေလွေပၚအေရာက္ စစ္ေဆးၿပီးမွ ကမ္းကပ္ခြင့္ရတာပါ။ ဒါေတြလုပ္လို႔ ဘယ္လိုစရိတ္ေတြ ကုန္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ ငါ့တူ ခန္႔မွန္းၾကည့္ေပါ့။

ဒီလိုခ်ဳပ္ကုိင္မႈေတြၾကားမွာ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ေနတဲ့ တံငါသည္ေတြက ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ လူပိုေတြကို ေခၚလာမွာလဲ။ ၿပီးေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကလူေတြကေရာ ဒီလိုတံငါရြာကို ဘာေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိလို႔ လာၾကမွာလဲ။ ငါတူ ေစ့ေစ့ေတြးၾကည့္ပါ။ မ-ဆ-လ ေခတ္နဲ႔ ဒီဘက္ပိုင္းမွာ ဖြတ္ေက်ာျပာစုေနတဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ ကို ဘယ္ဘဂၤါလီမွမလာဘူး။ ခ်မ္းသာတဲ့ အာဆီယံႏိုင္ငံ၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြ ဆီကုိသာ သြားၾက မွာေပါ့။ ဒါကိုသိတဲ့ သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္ကေတာင္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ၀င္လာတဲ့သူ မရွိသေလာက္ပါ လို႔ ေျပာေနၿပီေလ။

ဦးရဲ႕စကားကို ျပန္ေကာက္ရရင္ ဒီေက်ာက္ထရံ၊ ေက်ာက္နီေမာ္သားေတြဟာ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေတြျဖစ္ လာၾကေပမဲ့ သူတို႔ရဲ႕မူလဇစ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့ ဟိႏၵဴယဥ္ေက်းမႈတခ်ိဳ႕ဟာ အခုထိ က်န္ေနပါေသးတယ္။ ဒီယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့စ႐ိုက္ေတြ ပေပ်ာက္ဖို႔နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္၊ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈေတြထြန္းကားဖို႔ အစၥလာမ္ သာသနာ့ေဘာင္အတြင္းက တိုင္းရင္းသား ပီသေအာင္ ေနထိုင္ဖို႔ တုိက္တြန္းႏႈိးေဆာ္သူေတြဟာ ဒီရြာ မွာ ေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဦးအေနနဲ႔ ဒီစာကို ေရးရတဲ့အေၾကာင္းရင္းဟာ ဒီကိစၥေၾကာင့္ပဲ။

ငါ့တူေရာက္ခဲ့တဲ့ ေက်ာက္နီေမာ္ရြာက မဂၤလာေတာင္ေပၚမွာ အုတ္ဂူဗိမာန္တစ္ခုရွိတယ္။ ဒီအုတ္ဂူဟာ ဦးရဲဲ႕ ဥပဇၩာယ္ဆရာျဖစ္သူ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး၊ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရးသမား သခင္ဇြာ ေခၚ ဆရာႀကီး ဦးနဇြာမြဒၵင္ရဲ႕အုတ္ဂူပါပဲ။

သူ႔ကို အစၥလာမ္ဘာသာရဲ႕ သူေတာ္စင္ တစ္ဦးလုိ႔ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ သူဟာ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕နဲ႔ ဂ်ပန္ေခတ္ေတြမွာ ေရႊဘို၊ ကန္႔ဘဘူ၊ ဘံုးအိုးစတဲ့ေဒသေတြမွာ ပညာသင္ရင္းနဲ႔ အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး၊ နယ္ခ်ဲ႕နဲ႔ဖက္ဆစ္ ဆန္႔က်င္ေရးေတြကို ဆရာခ်ယ္(ႏိုင္ငံ့ဂုဏ္ရည္ပထမဆင့္) (၁၉၉၀ ပါတီစံု ဒီမို ကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေရးေကာ္မရွင္အဖြဲ႕၀င္)၊ အခု အသက္ ၉၈ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ သခင္မင္းညိဳ (ဗန္းေမာ္)၊ အာဇာနည္ ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္ စတဲ့ပုဂ္ၢိဳလ္ႀကီးေတြနဲ႔အတူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူျဖစ္တယ္။

ဂ်ပန္ေခတ္ ဘံုးအိုးရြာသားေတြနဲ႔ B.I.A တပ္ၾကားမွာ သေဘာထားကြဲလြဲတဲ့ကိစၥကို ဆရာႀကီး ဦးရာဇတ္နဲ႔အတူ ညႇိႏိႈင္းေျဖရွင္းေပးခဲ့သူပါ။ (သခင္တင္ျမရဲ႕ ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ကိုၾကည့္) ဒီဆရာႀကီးဟာ လြတ္လပ္ေရးရအၿပီးမွာ ရခိုင္ကိုျပန္လာၿပီး ေက်ာက္နီေမာ္ရြာမွာ ““ေဟမာယတြလ္ အစၥလာမ္”” ေခၚတဲ့ အစၥလာမ့္အက်ိဳးေဆာင္ အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ကိုဖြဲ႕စည္းၿပီး တုိင္းတစ္ပါးၾသဇာကင္းေရး၊ ဘာသာေရးအယူသီးမႈေတြ ပေပ်ာက္ေရး၊ ဆင္းရဲသား မ်ား ေကာင္းစားေရး၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဘ၀ျမႇင့္တင္ေရး၊ အစၥလာမ္ဘာသာေရးနဲ႔အတူ ေခတ္ပညာကိုပါ သင္ယူေရး၊ ဘာသာေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးစြာ ေနထိုင္ေရးစတာေတြကို အေျမာ္အျမင္ႀကီးစြာနဲ႔ လႈံ႔ေဆာ္ တိုက္တြန္း သင္ၾကား ေပးခဲ့တယ္။ ေက်ာက္နီေမာ္ရြာသား လူငယ္တခ်ိဳ႕ကို သူအေျခစိုက္ရာ သံတြဲ ကိုေခၚသြားၿပီး ဘာသာေရးေရာ ေခတ္ပညာေက်ာင္းမွာပါ ပညာသင္ၾကားေပးခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒီလူငယ္ ေတြထဲက တကၠသိုလ္ဘြဲ႕ရ၊ ဆရာ၀န္၊ အင္ဂ်င္နီယာ၊ ေက်ာင္းဆရာ၊ ေရွ႕ေန စတဲ့ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္း ေရာ ၀န္ထမ္းမဟုတ္သူေတြပါ အေျမာက္အျမား ေပၚေပါက္ခဲ့တယ္။ ဒီဆရာႀကီးရဲ႕ တပည့္ေတြ ဟာ ခုခ်ိန္ထိ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္သာမက တစ္ကမၻာလံုး ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားကို ေရာက္ရွိ ၿပီး ပညာသင္ၾကားေနၾကတယ္။

ဦးကိုယ္တိုင္က ေတာင္ငူ၊ ပုသိမ္၊ သံတြဲ အဆက္ဆိုေပမဲ့ ဒီဆရာႀကီးနဲ႔ ဆံုစည္းခြင့္ရခဲ့လို႔ သူ႔အေၾကာင္း၊ သူ႔ရြာ ေက်ာက္နီေမာ္အေၾကာင္းကို ၁၉၆၇ ေလာက္ကစၿပီး ခုခ်ိန္အထိ ေကာင္းေကာင္းသိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရခုိင္နယ္က အစၥလာမ္ဘာသာေရး အယူသီးသမား ေရွး႐ိုးစြဲ၀ါဒီတခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဒီဆရာႀကီး ရဲ႕သြန္သင္ခ်က္ေတြကို မိစၦာအယူ အဆေတြဆုိၿပီး လက္မခံၾကဘူး။

ဒါေၾကာင့္လည္း ခုေနာက္ပိုင္းမွာ သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္က ဒီအစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြဟာ ေခတ္ပညာမတတ္၊ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးမရွိတဲ့အတြက္ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ မေနတတ္ဘူး လို႔ ေကာက္ခ်က္ ခ်ၿပီး ပညာမ်က္စိဖြင့္ ေပးရမယ္လို႔ ေျပာတာကို ေက်ာက္နီေမာ္ရြာက ဒီဆရာႀကီး ရဲ႕တပည့္ေတြအေနနဲ႔ လိႈက္လိႈက္ လွဲလွဲ ႀကိဳဆိုၾကပါတယ္။ ဒါဟာ အႏွစ္ႏွစ္အလလက သူတို႔ေမွ်ာ္လင့္ေနတဲ့ ပညာေရးပန္းတိုင္ ျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။

ငါ့တူတို႔ထူေထာင္ခ်င္တဲ့ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႕အစည္းဆိုတာကိုလည္း ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဦးအေနနဲ႔လည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပဲေျပာခ်င္ပါတယ္။ ေက်ာက္နီေမာ္ကလူေတြဟာ ဘဂၤါလီ ေတြမဟုတ္ ဘူး။ ေ၀သာလီ အဆက္ေတြလို႔ ေျပာခဲ့ၿပီးၿပီ။ ငါ့တူေျပာသလို သူတို႔ကို ဘာေၾကာင့္ ကမန္ထဲမွာ ထည့္ရတယ္ဆုိတာ အခုေျပာမယ္။

အမွန္က ဒီလူေတြဟာ ကမန္ေတြ ရဲ႕ဘိုးေအ ေတြလို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ကမန္ဆိုတာ AD (၁၆)နဲ႔ (၁၇) ရာစုက်မွ ရခိုင္ကုိေရာက္တာ သူတို႔က (၇)ရာစုကတည္းက ရွိေနခဲ့တာ။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားမွတ္ပံုတင္ဥပေဒအရ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္မွာ မွတ္ပံုတင္ကတ္ျပားေတြထုတ္ေပးစဥ္က ေက်ာက္နီေမာ္ ရြာသားေတြကို ရခုိင္လူမ်ိဳး၊ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေတြအျဖစ္ မွတ္ပံုတင္၊ သန္းေခါင္စာရင္းေတြမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ၾကတယ္။

ဒါေပမဲ့ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ဦးေန၀င္းရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒ ထြက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ရခုိင္မွန္ရင္ ဗုဒၶဘာသာ ပဲရွိတယ္၊ ရခုိင္လူမ်ိဳး၊ အစၥလာမ္ဘာသာဆုိတာမရွိဘူးဆိုၿပီး ကမၻာမွာမရွိတဲ့ျပ႒ာန္းခ်က္ကို ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္
ေတြက ေျပာလာၾကတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အဲဒီဥပေဒမွာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္မတိုင္မီ ရခုိင္ျပည္ကိုေရာက္ေနတဲ့ အာရဗ္အႏြယ္၊ ပါရွန္းအႏြယ္ေတြဟာ ကမန္တိုင္းရင္းသား ေတြသာျဖစ္တယ္လို႔ လ-၀-က ကသတ္မွတ္ၿပီး၊ ေနာက္ပိုင္း ထုတ္ေပးတဲ့ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး ကတ္ေတြမွာ ေက်ာက္နီေမာ္ရြာသားေတြဟာ ကမန္ေတြ အျဖစ္ ေဖာ္ျပျခင္း ခံရတယ္။

ဒါဟာ တကယ္ေတာ့ လ-၀-က ရဲ႕အမွားလို႔လည္း မဆုိႏိုင္ဘူး။ ““ရခုိင္အစၥလာမ္ဆိုတာ မရွိဘူး”” လို႔ ဇြတ္ျငင္းေနတဲ့လူေတြမွာသာ တာ၀န္ရွိတာပါ။